ဘေလာ့ဂ္ဂါတို႔၏ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းမ်ား

-----------------------------------------------------------------
ဒီပို႔စ္ကို ဘေလာ့ဂ္ဂါတို႕အတြက္ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ က်င့္၀တ္မ်ားကို က႑အလိုက္ စံုစံုလင္လင္ တင္ျပထားတဲ့ ကိုစတန္ေလရဲ႕ ဘေလာ့ဂ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္။ ကိုစတန္ေလကို ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။
--------------------------------------------------------------------

၂၀၀၇ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္ တင္မ္အိုေရလီဆိုသည္က ဘေလာ့ဂ္ဂါတို႔အတြက္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းမ်ား သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းၾကရန္ ဘေလာ့ဂ္ဂါအားလံုးကို တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ထိုက်င့္၀တ္စည္းကမ္းမ်ား ခ်မွတ္ႏိုင္ေရးအတြက္ Wikipedia မွ အကူအညီေပးႏိုင္ရန္ wiki page တစ္ခု ဖန္တီးခဲ့သည္။

ရက္သတၱတစ္ပတ္ခန္႔ ေဆြးေႏြးမႈျပဳခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ ယင္းက်င့္၀တ္စည္းကမ္းမ်ားအား အခန္းခြဲမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းရန္ သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည္။ ဘေလာ့ဂ္ဂါမ်ားစုေပါင္းကာ ယင္းက်င့္၀တ္စည္းကမ္းမ်ားအား မူၾကမ္းေရးဆြဲႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကရာ ေအာက္ပါအတိုင္း ရရွိခဲ့သည္။

၁။ မိမိေရးသားသည့္ စကားလံုးမ်ားအား တာ၀န္ယူမႈရွိပါ

ဘေလာ့ဂ္ဂါမ်ားအေနျဖင့္ ဘေလာ့ဂ္တြင္ ေရးသားသည့္ စကားလံုးမ်ားအား ကိုယ္တိုင္ တာ၀န္ယူႏိုင္ရမည္ ျဖစ္ၿပီး မိမိတုိ႔၏ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီေသာ comment မ်ား ၀င္ေရာက္မေရးသားႏိုင္ေရး ႀကိဳတင္ အကန္႔အသတ္မ်ား ျပဳလုပ္ရေပမည္။

အရည္အေသြးျမင့္မားသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုသာ ေရးသားေဖာ္ျပရန္ႏွင့္ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္မရွိေသာ comment မ်ားအား ဖ်က္ပစ္ရန္ဟူသည့္ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕မႈဆိုင္ရာ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို လိုက္နာရမည္။

ေအာက္ပါအခ်က္အလက္မ်ားမွ တစ္ခုခုႏွင့္ကိုက္ညီေသာ (သို႔ေသာ္ ယင္းအခ်က္အလက္မ်ားသာ ျဖစ္သည္ဟု မကန္႔သတ္ထား) မွတ္ခ်က္မ်ားအား လက္ခံႏိုင္ဖြယ္မရွိေသာ comment မ်ားဟု သတ္မွတ္သည္။

• အျခားသူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အား ေစာ္ကားျခင္း၊ တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ႀကိမ္း၀ါးျခင္း
• သိကၡာက်ေစျခင္း သို႔မဟုတ္ သိသိသာသာ မွားယြင္းေနျခင္း
• တစ္စံုတစ္ဦး၏ မူပိုင္ခြင့္၊ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ သို႔မဟုတ္ ကုန္သြယ္ေရးလွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ တစ္စံုတစ္ရာအား ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္း (အကယ္၍ သင္သည္ တစ္စံုတစ္ဦးေရးသားသည့္ အေၾကာင္းအရာအား ကိုးကား သို႔မဟုတ္ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပပါက မူရင္းစာေရးသူအား သင့္ေလ်ာ္ေသာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပေပးျခင္း ျပဳလုပ္ရမည္မွာ သင့္ တာ၀န္ပင္ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပရမည္ဆိုသည္ႏွင့္ မည္သို႔အသံုးျပဳပါက တရားမွ်တသည္ ဆိုသည္ကို အီလက္ထေရာနစ္နယ္ေျမသစ္ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ ဘေလာ့ဂ္ဂါမ်ားအတြက္ ဥပေဒအႀကံျပဳခ်က္မ်ား တြင္ ႐ႈပါ။)
• လွ်ဳိ႕၀ွက္ထားရန္ လိုအပ္မႈကို ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္း
• အျခားသူတစ္ဦး၏ ပုဂၢိဳလ္ေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကို ထိပါးျခင္း

၂။ လူကိုယ္တိုင္ေတြ႕လွ်င္ မေျပာလိုသည့္ကိစၥအား အြန္လိုင္းတြင္လည္း မေျပာပါႏွင့္

လူကိုယ္တိုင္ေတြ႕၍ ေျပာရလွ်င္ မေျပာလိုသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားအား အြန္လိုင္းတြင္လည္း မေျပာအပ္ေပ။

လွ်ဳိ႕၀ွက္အပ္ေသာ အရင္းအျမစ္အား ကာကြယ္ရျခင္း မဟုတ္ေသာ္မွ သတင္းအရင္းအျမစ္အား ႐ႈပ္ေထြးမႈ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္ဟု ယူဆရပါက အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေရးဆိုင္ရာ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားအား ခ်န္လွပ္ထားရေပမည္။

တကယ့္ဘ၀တြင္ ၿခိမ္းေျခာက္ေမးျမန္းျခင္းမ်ဳိး ရွိႏိုင္ေသာ္လည္း အြန္လိုင္းေပၚတြင္မူ ထိုသို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ သင့္အေနျဖင့္ သူတစ္ပါး၏ႏွာေခါင္းေရွ႕တြင္ လက္သီးေ၀ွ႔ရမ္းပိုင္ခြင့္ရွိေသာ္လည္း လြတ္လပ္မႈတြင္ အေျခခံ နားလည္မႈေတာ့ ရွိရေပမည္။ ဘေလာ့ဂ္ဂါမ်ားအေနျဖင့္ တကယ့္ဘ၀မွာကဲ့သို႔ပင္ တာ၀န္ယူမႈႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ရွိရေပမည္။ အတုအေယာင္ကမၻာအတြင္းမွ ရာဇ၀တ္ေကာင္မ်ားအတြက္ေတာ့မူ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုင္ရာ နည္းလမ္းမ်ားရွိၿပီး ယဥ္ေက်းေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးသားမ်ားကမူ အခ်ဳိ႕ေသာ က်င့္၀တ္မ်ားအား လိုက္နာရေပမည္။

၃။ အရင္ဆံုး သိုသိုသိပ္သိပ္ ဆက္သြယ္ပါ

တစ္စံုတစ္ဦးႏွင့္ တင္းမာမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာပါက အမ်ားေရွ႕တြင္ ထင္ထင္ေပၚေပၚ မတု႔ံျပန္ခင္ အရင္ဆံုး သိုသိုသိပ္သိပ္ ဆက္သြယ္ေျဖရွင္းသင့္ပါသည္။

အင္တာနက္အတြင္း ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ နားလည္မႈလြဲျခင္းမ်ား ႀကံဳေတြ႕ရပါက ထိုပဋိပကၡအား ဘေလာ့ဂ္ေပၚတြင္ ေရးသားေျဖရွင္းျခင္း သို႔မဟုတ္ မွတ္ခ်က္ေပးျခင္း မျပဳမီ ယင္းတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္သူမ်ားအား တစ္ဦးခ်င္း တိုက္႐ိုက္ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးျခင္း သို႔မဟုတ္ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ႏိုင္သူ ၾကားခံတစ္ဦးအား ရွာေဖြျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ရေပမည္။ ဘေလာ့ဂ္ဂါမ်ားအေနျဖင့္ မေျဖရွင္းႏိုင္ေသာ အျငင္းပြာမႈမ်ားအား အြန္လိုင္း ၾကား၀င္ဖ်န္ေျဖမႈ ရယူရေပမည္။ ထိုသို႔ေသာ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ဳိးကို Mediation.com က ေဆာင္ရြက္ေပးလ်က္ရွိသည္။

၄။ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအား တုံ႔ျပန္ျခင္း

တစ္စံုတစ္ဦးသည္ ဘေလာ့ဂ္ဂါတစ္ဦးအား မမွ်တစြာ တိုက္ခိုက္လာပါက တု႔ံျပန္ရန္ ေဆာင္ရြက္ရေပမည္။

တစ္စံုတစ္ဦးသည္ ဘေလာ့ဂ္ေပၚတြင္ ေရးသားျခင္း သို႔မဟုတ္ comment ေရးသားျခင္းျဖင့္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္လာပါက ၎အား သတိေပး၍ (ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ သိုသိပ္စြာျဖင့္) အေျခအေနကို ပိုမိုဆိုးရြားေစႏိုင္သည္ဟု မယူဆပါက လူသိရွင္ၾကား ျပင္ဆင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုရေပမည္။ အကယ္၍ ယင္း comment သည္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ခု သို႔မဟုတ္ ဥပေဒႏွင့္မကိုက္ညီဟု သတ္မွတ္ခံရၿပီး ေရးသားသူမွလည္း ျပန္လည္ ဖ်က္ေပးျခင္းႏွင့္ ေတာင္းပန္ျခင္း မျပဳပါက သက္ဆိုင္ရာ ေဒသတြင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ေဆာင္ရြက္သူမ်ားသို႔ အေၾကာင္းၾကား၍ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရေပမည္။

ထိခိုက္ေစာ္ကားမႈဟု ယူဆရသည့္ post မ်ားႏွင့္ comment မ်ားအား ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ ေရးသားသူမွ လူသိရွင္ၾကား ျပင္ဆင္ေပးရန္အတြက္ တတ္ႏိုင္သမွ် သိုသိပ္စြာ သတိေပးေျပာဆိုမႈ ျပဳရေပမည္။ အကယ္၍ ေရးသားထားသည့္ comment မ်ားသည္ ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္သည္ (ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ တစ္ခုခု) ဟု ႐ႈျမင္ရန္ ခိုင္လံုပါက ေရးသားသူအား ရဲသို႔ တိုင္ၾကားရေပမည္။

ျပင္ပကမၻာမွာကဲ့သို႔ပင္ လြတ္လပ္၍ ကာကြယ္ေပးမႈရွိသည္ဟု ခံစားရႏိုင္သည့္ ယဥ္ေက်းေသာ အြန္လိုင္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအျဖစ္တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ အေရးႀကီးလွေပသည္။ “Agree to Disagree” မူကို လက္ခံက်င့္သံုးႏိုင္ရန္အတြက္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။

၅။ အမည္မေဖာ္ဘဲ comment မေရးရ

အမည္မေဖာ္ဘဲ comment ေရးသားျခင္းကို ခြင့္မျပဳသင့္ေပ။

Comment ေရးသူအေနျဖင့္ နာမည္အရင္းမ်ားအစား အျခားနာမည္တစ္ခုခုျဖင့္ ေရးသားရန္ ခြင့္ျပဳေသာ္လည္း ေရးသားမႈမျပဳမီ မွန္ကန္ေသာ email address တစ္ခုကို ေပးရေပမည္။

၆။ အဓိပၸါယ္မရွိသည့္အရာမ်ားအား လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားပါ

ဘေလာ့ဂ္ဂါမ်ားႏွင့္ ယင္းတို႔၏ ဘေလာ့ဂ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္ ေရးသားထားေသာ comment မ်ားအား ေစာ္ကားမႈ သို႔မဟုတ္ သိကၡာခ်မႈ ျဖစ္မလာခင္အထိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားသင့္ေပသည္။ လူ႔ဂြစာမ်ားႏွင့္ ဖက္၍ရန္ျဖစ္ျခင္းသည္ ထိုသူမ်ားကိုသာ ေပ်ာ္ရႊင္ေစႏိုင္ေပသည္။ “၀က္ႏွင့္နပန္းလံုးရင္ ကိုယ္ပဲ ညစ္ပတ္ၿပီး ၀က္ကေတာ့ သေဘာက်ေနမွာပဲ” ဟု ေဂ်ာ့ခ်္ဘားနက္ေရွာက ေျပာဖူးေပသည္။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ ေပၚေပၚထင္ထင္ တိုက္ခိုက္လာမႈအား ထိန္းသိမ္းရန္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမွာ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

၇။ ၀န္ေဆာင္မႈဆိုင္ရာစည္းမ်ဥ္းမ်ား စိုးမိုးႏိုင္ရန္ တြန္းအားေပးျခင္း

ဘေလာ့ဂ္လႊင့္တင္ရန္ ၀န္ေဆာင္မႈေပးသူမ်ားအား ၀န္ေဆာင္မႈဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားအား တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ အားေပးအားေျမႇာက္ ျပဳသင့္ေပသည္။

အျခားေသာဘေလာ့ဂ္ဂါမ်ားအား တိုက္ခိုက္ေႏွာက္ယွက္ရန္ အတုအေယာင္ဖန္တီးေသာ ဘေလာ့ဂ္မ်ား လႊင့္တင္ျခင္းကဲ့သို႔ေသာ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ေစာ္ကားမႈမ်ား ျပဳလုပ္လာပါက ထိုသူအား ၀န္ေဆာင္မႈေပးသည့္ လုပ္ငန္းအေနျဖင့္ ထိုသူ၏ အျပဳအမူအေပၚ တာ၀န္ယူသင့္ေပသည္။

ဘေလာ့ဂ္ဂါတို႔၏ အရင္းအျမစ္မ်ားအားလည္း သိုသိပ္စြာ ထိန္းသိမ္းေပးရေပမည္။

ထိုသို႔ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ခြင့္လည္း ရရွိသင့္ေပသည္။

ထိုသို႔ေသာ္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား တရား႐ုံး၏ အမိန္႔ျဖင့္သာ ထုတ္ျပခြင့္ ရွိေပသည္။

၈။ comment မ်ားအား ဖ်က္ပိုင္ခြင့္ရွိျခင္း

ဘေလာ့ဂ္ပိုင္ရွင္တစ္ဦးအေနျဖင့္ ထိုဘေလာ့ဂ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အခ်က္မ်ားအား တာ၀န္ယူရမည္ျဖစ္သျဖင့္ comment တစ္ခုသည္ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ရွိမရွိဆိုသည္ကို ဆံုးျဖတ္ရန္ ဘေလာ့ဂ္ပိုင္ရွင္တြင္ အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ ရွိေပသည္။

၉။ အႏၱရာယ္ မျဖစ္ေစရ

ဘေလာ့ဂ္ဂါတစ္ဦးသည္ မိမိ၏ဘေလာ့ဂ္အား အႏၱရာယ္တစ္ခုခု ျဖစ္ေပၚေစရန္အတြက္ ရည္ရြယ္၍ မေရးသားရ။ ဘေလာ့ဂ္ဂါတစ္ဦးသည္ မိမိ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္တစ္ခုသည္ အျခားသူတစ္ဦးဦးအေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိမရွိကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရေပမည္။ ဘေလာ့ဂ္ဂါတစ္ဦးသည္ မိမိ၏ပရိသတ္အား အျခားဘေလာ့ဂ္ဂါ သို႔မဟုတ္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဦးအား ၿခိမ္းေျခာက္ေစျခင္း မျပဳရ။

၁၀။ post တစ္ခုမေရးမီ ႏွစ္ႀကိမ္ ျပန္စဥ္းစားပါ

Submit ခလုတ္မႏွိပ္မီတြင္ သင္ေရးသားမည့္အေၾကာင္းအရာအေၾကာင္း ႏွစ္ႀကိမ္ ျပန္စဥ္းစားကာ “ငါေျပာခ်င္တာ ဒီလို ဟုတ္ရဲ႕လား” ဟု ျပန္ေမးခြန္းထုတ္ပါ။ သင့္အေနျဖင့္ ထိုစကားလံုးမ်ား သံုးမိသျဖင့္ ေနာင္တစ္ခ်ိန္တြင္ ေနာင္တရႏိုင္သလား ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ေမးပါ။ အေျဖသည္ “yes” သို႔မဟုတ္ “ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတယ္” ဆိုပါက submit ခလုတ္ကို မႏွိပ္ပါႏွင့္။

Ref: blogging.wikia.com, “Bloggers’ Code of Conduct”

မွတ္ခ်က္။ ။ သင့္အေနျဖင့္ လိုအပ္သည္ဟုထင္သည့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားအား ဒီေနရာတြင္ သြားေရာက္ ျဖည့္စြက္ ေဆြးေႏြးထည့္သြင္းႏိုင္ပါသည္။ တစ္ကမၻာလံုးက ဘေလာ့ဂ္ဂါေတြအတြက္ ေရးသားေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။